Bagaimana Mendapatkan ISBN & CIP - Satu kuliah ringkas

ISBN ialah singkatan kepada International Standard Book Numbers.

CIP ialah cataloging-in-publication.

Kepada yang mahu terbit buku sendiri, anda perlu dapatkan kedua-dua perkara di atas bagi membolehkan buku anda layak 'dipanggil' buku. Tujuannya ialah supaya buku anda dapat dikesan dengan mudah. Apatah lagi, jika buku itu masuk ke kedai buku, pekedai akan mengesan buku anda menggunakan nombor ISBN.

ISBN unik.

Jika sudah dapat nombor ISBN untuk buku A, tidak boleh lagi digunakan untuk buku B. Untuk buku B, harus mohon ISBN yang baharu.

Di Malaysia, untuk mendapatkan ISBN dan CIP, anda boleh mohon dari Pusat Bibliografi Negara di Perpustakaan Negara Malaysia yang beralamat di :

Pusat Bibliografi Negara
Perpustakaan Negara Malaysia,
Tingkat 18, Menara TH Selborn,
153, Jalan Tun Razak,
50572 Kuala Lumpur.

** Nota : perhatikan alamat tersebut, bukan di Perpustakaan Negara yang mempunyai khidmat pinjaman buku, ya. Bangunannya di Menara TH Selborn.

Cara-cara untuk mendapatkan ISBN boleh juga dibaca di laman permohonan ISBN di Perpustakaan Negara Malaysia.

Bagi yang pertama kali mahu mendapatkan ISBN & CIP, haruslah berdaftar terlebih dahulu. Tak semestinya anda perlu memiliki syarikat penerbitan sendiri (tapi kalau ada lebih baik kerana anda akan dilihat memiliki kredibiliti atau minat jangka panjang dalam bidang penerbitan).

Untuk mendaftar, lengkapkan borang pendaftaran ISBN. (Jika pautan ini tidak berhasil, sila ke laman www.pnm.my dan klik pada butang "Perkhidmatan", kemudian pilih "Penerbit". Nanti akan ada senarai borang yang boleh dimuatturun.

Muat turun juga borang ISBN. (bezakan dengan borang pendaftaran ISBN.) Borang ni harus dilengkapkan setiap kali mahu mendapatkan ISBN bagi setiap buku. Borang pendaftaran ISBN hanya perlu daftar sekali sahaja, kerana PNM akan berikan identiti penerbit.

Apa itu CIP? Boleh baca di laman PNM. Juga dipanggil Pengkatalogan Dalam Penerbitan (PDP).

Muat turun juga borang CIP.

Lengkapkan kesemua borang yang disediakan dalam bentuk .pdf ini. (Apabila disediakan dalam bentuk .pdf tentunya anda perlu cetak dan isi secara manual. Setakat ini, PNM boleh menyediakan perkhidmatan mendapatkan ISBN dan CIP secara online.

Borang yang lengkap hendaklah mengandungi :

1. Borang Pendaftaran ISBN (untuk yang pertama kali memohon ISBN)
2. Borang ISBN (boleh mohon lebih dari satu buku dengan menggunakan satu borang sahaja)
3. Borang CIP
4. Kulit depan buku
5. Halaman judul (title page)
6. Halaman kredit (credit page/impression page) - halaman ini biasanya kita letak notis hak cipta, tahun terbitan, dan CIP juga akan dimasukkan di dalam laman ini.
7. Kandungan buku (table of contents) bagi buku yang ada senarai kandungan.
8. Perkara-perkara lain yang dirasakan wajar untuk disertakan bersama-sama permohonan. (baca borang berkenaan, arahan ada di dalamnya)

Borang yang lengkap, boleh dihantar secara pos ataupun faks. Bagi yang mahu terus ke sana untuk hantar secara by-hand, lebih baik. Kalau ada kemusykilan, boleh tanya terus kepada pegawai yang berkenaan.

ISBN boleh diberikan dalam tempoh sehari. CIP dalam masa 3 hari.

Selepas dapat ISBN dan CIP, anda masih ada tugas. Setelah buku siap dicetak, 5 naskhah mestilah diserahkan kepada Pusat Bibliografi Negara dalam tempoh 1 bulan dari tarikh buku terbit. Ini mengikut Seksyen 4 (1) Akta Penyerahan Bahan Perpustakaan 1986 (Akta 331). Kegagalan untuk berbuat demikian akan menyebabkan pihak penerbit boleh didenda tidak melebihi RM3,000 (Seksyen 4(3) Akta yang sama).

Itu dulu 'kuliah' untuk kali ini. Harap entri ini dapat memberi sedikit maklumat kepada mereka yang sering bertanya kepada saya tentang ISBN & CIP. Jika ada soalan, boleh majukan di kotak komen. Sekiranya ada pihak pegawai PNM ataupun mereka yang mempunyai pengalaman yang lebih untuk dikongsi dengan topik ini, anda akan dialu-alukan di sini.

Saya menulis entri ini berdasarkan pengalaman berurusan dengan Pusat Bibliografi Negara ketika menerbitkan Cinta Sangkuriang Rindu Oedipus tidak lama dahulu.